Trong bối cảnh giáo dục ngày càng phát triển, mô hình thư viện thông minh đang dần trở nên phổ biến tại nhiều trường học. Tuy nhiên, để thư viện thông minh thực sự hiệu quả, yếu tố thân thiện, dễ sử dụng cần được đặt lên hàng đầu.
Thách Thức và Giải Pháp Xây Dựng Thư Viện Thông Minh
Nhiều trường học, đặc biệt là tại TPHCM, đã và đang nỗ lực xây dựng thư viện thông minh, vượt qua những khó khăn về kinh phí và nguồn lực. Bài viết này sẽ chia sẻ những kinh nghiệm thực tế từ các trường trong quá trình xây dựng và vận hành mô hình thư viện này.
Trường THCS Trần Quốc Toản 1: Yếu Tố Con Người Quyết Định Thành Công
Trường THCS Trần Quốc Toản 1 (TP. Thủ Đức) là một trong những đơn vị tiên phong triển khai thư viện thông minh. Với hơn 1.000 đầu học liệu số do giáo viên xây dựng và gần 6.000 tài nguyên số kết nối từ Thư viện Khoa học Tổng hợp TPHCM, thư viện của trường đáp ứng tốt nhu cầu học tập và giảng dạy.
Cô Nguyễn Thị Thu Hằng, Hiệu trưởng nhà trường, chia sẻ rằng yếu tố quyết định thành công không phải là công nghệ mà là sự sẵn sàng đổi mới của đội ngũ giáo viên, phụ huynh và học sinh. Quá trình xây dựng thư viện được thực hiện từng bước, từ số hóa học liệu đến bồi dưỡng năng lực số cho giáo viên và nhân viên thư viện. Quan trọng hơn, thư viện được xây dựng theo hướng đa chức năng, phục vụ nhiều nhiệm vụ khác nhau.
Ví dụ, từ năm học 2018-2019, trường đã giao nhiệm vụ cho giáo viên xây dựng bài giảng điện tử và số hóa học liệu. Đồng thời, trường cũng trang bị 30 máy tính bảng trong thư viện để phục vụ các hoạt động học tập.
Ưu Tiên Sự Thân Thiện Trước Khi Trở Nên Thông Minh
Cô Hằng nhấn mạnh rằng, trước khi thư viện trở nên thông minh, điều quan trọng nhất là phải tạo ra một không gian thân thiện, khuyến khích học sinh sử dụng tối đa tài nguyên để nâng cao hiệu quả học tập và hình thành thói quen tự học. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Tại trường, hình thức “lớp học trong thư viện” và “thư viện trong lớp học” được áp dụng linh hoạt. Giáo viên có thể tổ chức giờ học tại thư viện hoặc truy cập tài liệu từ thư viện ngay tại lớp học.
Trường TH Trần Hưng Đạo: Từng Bước Tiệm Cận Mô Hình Thư Viện Thông Minh
Trường TH Trần Hưng Đạo (Q.1) cũng áp dụng giải pháp xây dựng thư viện thông minh theo từng giai đoạn. Trường thành lập Ban thư viện với các thành viên giỏi tin học để hỗ trợ cán bộ thư viện trong việc xây dựng thư viện điện tử. Đội ngũ này được bồi dưỡng chuyên môn để vận hành đồng bộ với thư viện thông minh.
Cô Lê Thanh Hương, Hiệu trưởng nhà trường, cho rằng để thư viện phục vụ tốt hơn, cần thu hút học sinh đến với thư viện và tạo sự thích thú khi học tập tại đây. Do đó, sự thân thiện được ưu tiên hàng đầu.
Trường TH An Bình: Vượt Qua Khó Khăn Về Kinh Phí
Trường TH An Bình (TP. Thủ Đức) gặp nhiều khó khăn về kinh phí và năng lực công nghệ thông tin của nhân viên thư viện. Để khắc phục, trường xây dựng lộ trình phù hợp với nhiều giải pháp, trong đó tập trung vào việc biến thư viện thành không gian mở, khuyến khích học sinh đến đọc sách và tham gia các hoạt động trải nghiệm.
Cô Phạm Thị Thùy Trang, Hiệu trưởng nhà trường, cho biết trường đã xây dựng lộ trình tiến tới thư viện thông minh bằng cách tuyển dụng nhân viên thư viện, bồi dưỡng nâng cao nhận thức về trường học thông minh, và phát triển thư viện thông minh trong giai đoạn 2.
Xây dựng thư viện thông minh là một quá trình đòi hỏi sự đầu tư bài bản về cơ sở vật chất, trang thiết bị và con người. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là phải tạo ra một không gian thân thiện, dễ sử dụng, khuyến khích học sinh đến với thư viện và khai thác tối đa nguồn tài nguyên. Dịch COVID-19 đã tạo cơ hội để các trường đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học, từ đó thúc đẩy quá trình xây dựng thư viện thông minh.
