Sự hình thành của thư viện thông minh (TVTM) là minh chứng cho sự giao thoa của kho tri thức truyền thống với công nghệ tiên tiến. Thư viện thông minh đại diện cho đỉnh cao của sự cải tiến, khai thác những tiến bộ công nghệ để thay đổi hoàn toàn việc truy cập, quản lý và chia sẻ thông tin.
Với việc ứng dụng nhiều công nghệ khác nhau, TVTM có thể nâng cao hoạt động, cải thiện trải nghiệm người dùng và hỗ trợ truy cập thông tin. Một số công nghệ chính thường thấy trong thư viện thông minh bao gồm:
- Công nghệ RFID (Nhận dạng qua tần số vô tuyến): Công nghệ RFID là nền tảng của thư viện thông minh, có vai trò cách mạng hóa việc quản lý và theo dõi tài liệu thư viện. Mỗi tài liệu trong thư viện được gắn một tem RFID nhỏ chứa mã định danh duy nhất. Khi bạn đọc mang một tài liệu ra ngoài khu vực, đầu đọc RFID sẽ tự động phát hiện các tem, cập nhật cơ sở dữ liệu của thư viện để báo lại việc mang đi. Điều này giúp loại bỏ công đoạn quét mã vạch thủ công và đẩy nhanh quá trình mượn, giảm thời gian chờ đợi và nâng cao hiệu quả tổng thể.
Tham khảo:
Cổng an ninh RFID Bibliotheca (Thụy Sĩ):
https://saomaiedu.com/cong-an-ninh-thu-vien-rfid-bibliotheca/
Tem RFID Bibliotheca (Thụy Sĩ):
https://saomaiedu.com/tem-rfid-vuong/
Trạm thủ thư RFID Bibliotheca (Thụy Sĩ):
https://saomaiedu.com/tram-thu-thu-rfid-bibliotheca/
- Danh mục và cơ sở dữ liệu số: Thư viện thông minh tận dụng danh mục và cơ sở dữ liệu số để mang đến khả năng truy cập liền mạch vào các nguồn tài nguyên khổng lồ. Các nền tảng số này là nơi lưu trữ tập trung để người dùng có thể tìm kiếm, tham khảo và truy cập tài liệu thư viện từ bất kỳ đâu có kết nối internet. Chức năng tìm kiếm nâng cao cho phép lọc kết quả theo nhiều tiêu chí khác nhau, tạo điều kiện khám phá các tài nguyên liên quan. Hơn nữa, các danh mục số sử dụng các thuật toán đề xuất được cá nhân hóa để phân tích sở thích của người dùng và lịch sử mượn để đề xuất các tài liệu đọc phù hợp, nhờ đó nâng cao trải nghiệm người dùng bằng cách hướng bạn đọc tới các tài nguyên phù hợp với sở thích và nhu cầu của họ.
- Tham khảo:
Phần mềm quản lý thư viện Liberty (Australia) cho khối CĐ-ĐH-HV: https://saomaiedu.com/phan-mem-quan-ly-thu-vien-liberty/
Phần mềm quản lý thư viện Oliver (Australia) cho khối Tiểu học, THCS, THPT:
https://saomaiedu.com/phan-mem-quan-ly-thu-vien-oliver/
- Nền tảng cho mượn tài liệu số: Các thư viện thông minh cung cấp nền tảng số cho phép bạn đọc mượn sách điện tử, sách nói và các tài liệu số khác từ xa. Các nền tảng này cung cấp nội dung số đa dạng mà bạn đọc có thể truy cập và tải xuống thiết bị, loại bỏ nhu cầu về bản sao vật lý. Các nền tảng mượn tài liệu số nâng cao khả năng tiếp cận bằng cách phục vụ độc giả ưa thích tài nguyên số hoặc gặp những hạn chế về di chuyển khiến họ không thể trực tiếp đến thư viện. Hơn nữa, các nền tảng này hỗ trợ nhiều loại hình cho mượn, bao gồm quyền truy cập đồng thời và quyền truy cập trong một khoảng thời gian, để đáp ứng các nhu cầu và hình thức sử dụng khác nhau, mở rộng quyền truy cập vào tài nguyên ra ngoài giới hạn của kho tài nguyên vật lý.
Tham khảo:
Phần mềm quản lý thư viện Liberty (Úc) cho khối CĐ-ĐH-HV: https://saomaiedu.com/phan-mem-quan-ly-thu-vien-liberty/
Phần mềm quản lý thư viện Oliver (Úc) cho khối Tiểu học, THCS, THPT:
https://saomaiedu.com/phan-mem-quan-ly-thu-vien-oliver/
- Ứng dụng di động: Các ứng dụng đóng vai trò là các cổng di động dẫn đến các dịch vụ thư viện, cho phép người dùng truy cập danh mục, đặt trước tài liệu và quản lý tài khoản của họ từ điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng. Ứng dụng dành cho thiết bị di động cung cấp giao diện trực quan được tối ưu hóa cho tương tác trên màn hình cảm ứng, đảm bảo trải nghiệm người dùng liền mạch. Tiện ích thông báo nhắc bạn đọc về các sự kiện sắp tới, sách mới đến và sách quá hạn, thúc đẩy sự tương tác liên tục với thư viện. Hơn nữa, các ứng dụng di động hỗ trợ tích hợp với các dịch vụ số khác, như nền tảng sách điện tử và nhà cung cấp sách nói, cho phép người dùng truy cập các tài nguyên đa dạng thông qua một giao diện duy nhất.
- Phân tích dữ liệu và Học máy (Data Analytics and Machine Learning): Những công nghệ này cho phép thư viện phân tích lượng dữ liệu khổng lồ, thu thập thông tin chuyên sâu về hành vi người dùng và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu để nâng cao hoạt động và cải thiện trải nghiệm người dùng. Bằng việc phân tích hành vi, đọc vị sở thích người dùng và dự đoán nhu cầu về các tài liệu cụ thể, thư viện có thể tối ưu hóa việc phát triển kho tài nguyên, phân bổ nguồn lực và cung cấp dịch vụ đến bạn đọc. Nhờ đó, các thư viện thông minh liên tục cải tiến các dịch vụ và đề xuất của mình để đáp ứng nhu cầu và mong đợi ngày càng tăng của bạn đọc.
- Internet vạn vật – Internet of Things (IoT): Thư viện thông minh khai thác khả năng của các thiết bị IoT để tạo ra môi trường thông minh và tương thích nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và trải nghiệm người dùng. Cảm biến và đèn hiệu IoT được lắp đặt ở xung quanh thư viện để theo dõi mức độ sử dụng, nhiệt độ, độ ẩm và điều kiện môi trường. Những cảm biến này cung cấp dữ liệu thời gian thực nhằm tối ưu hóa việc sử dụng không gian, quản lý tài nguyên và tăng cường bảo mật. Hơn nữa, các thiết bị IoT hỗ trợ hệ thống kiểm soát ánh sáng và khí hậu thông minh, tự động điều chỉnh cài đặt dựa trên điều kiện sử dụng và điều kiện môi trường, góp phần tiết kiệm và duy trì năng lượng.
Tham khảo:
Dịch vụ IoT Smart Classroom – INDOTA (Hà Lan):
https://saomaiedu.com/bo-dieu-kien-dung-cho-phong-hoc-thong-minh-indota-iot-smart-classroom/
- Màn hình tương tác và thực tế ảo (VR): Màn hình tương tác mang đến nội dung động và hỗ trợ tương tác, giúp nâng cao khả năng học tập và khám phá cho người dùng ở mọi lứa tuổi. Các màn hình này có thể được dùng để trình chiếu các video giáo dục và hướng dẫn về các chủ đề khác nhau, khơi dậy sự tò mò và những khám phá truyền cảm hứng. Hơn nữa, màn hình tương tác có thể hỗ trợ các hoạt động kết hợp và thảo luận nhóm, thúc đẩy việc xây dựng cộng đồng và tăng cường tương tác trong thư viện. Trải nghiệm đắm chìm trong nội dung được đưa lên một tầm cao mới với việc chuyển người dùng đến các môi trường và phòng thực tế ảo. Bằng cách ứng dụng màn hình tương tác và công nghệ VR, thư viện thông minh tạo ra những trải nghiệm hấp dẫn và phong phú, truyền cảm hứng cho việc học tập và khám phá suốt đời.
Tham khảo:
Màn hình tương tác SMART (Canada):
https://saomaiedu.com/man-hinh-tuong-tac-thong-minh/
Màn hình tương tác INNO:
https://inno.com.vn/man-hinh-tuong-tac/
- Trạm tự phục vụ và hệ thống tự động: Trạm tự phục vụ và hệ thống tự động là các thành phần không thể thiếu của thư viện thông minh, cho phép người dùng thực hiện nhiều công đoạn một cách độc lập và hiệu quả. Các hệ thống này hợp lý hóa các hoạt động thường ngày như mượn, trả tài liệu, trả tiền phạt và gia hạn thẻ thư viện, giảm thời gian chờ đợi và giải phóng nhân viên để tập trung vào việc hỗ trợ và cung cấp kiến thức chuyên môn cho từng cá nhân. Các trạm tự phục vụ có giao diện màn hình cảm ứng trực quan hướng dẫn khách hàng thực hiện quy trình mượn, trả, giúp quy trình trở nên nhanh chóng và dễ dàng mà không cần sự trợ giúp của nhân viên. Hơn nữa, các trạm tự phục vụ hỗ trợ nhiều ngôn ngữ và trợ năng để đảm bảo tính toàn diện và khả năng tiếp cận cho mọi người dùng. Hệ thống tự động nâng cao hiệu quả bằng cách tự động hóa các nhiệm vụ thường xuyên như phân loại tài liệu trả lại, bổ sung kho và tạo báo cáo. Bằng cách triển khai các trạm tự phục vụ và hệ thống tự động, thư viện thông minh nâng cao hiệu quả hoạt động, cải thiện trải nghiệm người dùng và trao quyền cho người dùng bằng khả năng tự phục vụ.
Tham khảo:
Trạm tự mượn, trả tài liệu Bibliotheca (Thụy Sĩ)
https://saomaiedu.com/tram-tu-muon-tra-tai-lieu-bibliotheca-selfcheck-500d/
Hệ thống trả và phân loại sách tự động Bibliotheca (Thụy Sĩ):
https://saomaiedu.com/gio-amh-flex-bibliotheca/
Như vậy, Các hoạt động thư viện luôn được liên tục cải tiến bằng cách ứng dụng vào chúng các công nghệ hiện đại tiiên tiến, điều này một mặt nhằm giữ đúng vai trò của thư viện đi đầu trong việc phổ biến kiến thức và gắn kết cộng đồng là trung tâm tri thức của nhân loại, mặt khác để mang đến sự trải nghiệm thú vị và tuyệt vời cho người dùng
