Mở rộng không gian đọc và khơi dậy niềm yêu thích đọc sách cho học sinh là một trong những mục tiêu quan trọng của ngành giáo dục hiện nay. Bài viết này sẽ giới thiệu về sáng kiến “Bình dân học vụ số” và chương trình “Ngày hội vui học cùng sách”, những giải pháp tiềm năng để thúc đẩy văn hóa đọc trong môi trường học đường.
“Ngày hội vui học cùng sách”: Lan tỏa văn hóa đọc
Ngày 21/5 vừa qua, buổi họp giới thiệu và kết nối tổ chức chương trình “Ngày hội vui học cùng sách” đã diễn ra với sự tham gia của đại diện các trường học, cán bộ thư viện, diễn giả và các đơn vị xuất bản. Tại đây, các bên đã cùng nhau trao đổi về các giải pháp thiết thực để đưa văn hóa đọc đến gần hơn với học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm ngay tại trường.
Mở rộng quy mô và bám sát chương trình học
Ông Lê Hoàng, Giám đốc Đường sách TP.HCM, chia sẻ rằng chương trình “Ngày hội vui học cùng sách” được phát triển từ mô hình “Du hành vui cùng sách” đã từng được tổ chức tại Đường sách TP.HCM. Nhận thấy những phản hồi tích cực từ phía học sinh và giáo viên, đơn vị quyết định mở rộng quy mô, triển khai trực tiếp tại các trường học từ năm học 2025-2026. Chương trình dự kiến tổ chức các buổi giao lưu với diễn giả xoay quanh 10 chủ đề chính và hơn 100 đề tài khác nhau. Nội dung được thiết kế một cách kỹ lưỡng, đảm bảo bám sát chương trình học của từng môn và từng khối lớp, đồng thời hướng đến mục tiêu phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh. Ông Hoàng nhấn mạnh: “Chúng tôi lựa chọn nội dung dựa trên mục tiêu giáo dục cụ thể, nhưng cũng phải phù hợp với thế mạnh của từng diễn giả để đảm bảo hiệu quả truyền đạt”.
Ứng dụng công nghệ và xây dựng “Bình dân học vụ số”
Đại diện Sở GD&ĐT TP.HCM, ông Đào Phi Trường, cho biết Chính phủ rất quan tâm đến việc phát triển văn hóa đọc, thể hiện rõ qua Thông tư 16. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý về việc cần chọn lọc kỹ lưỡng nội dung và phương pháp triển khai để tránh tình trạng dàn trải, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khơi gợi tình yêu sách nơi học sinh. Ông cũng đề xuất tận dụng sức mạnh của công nghệ để xây dựng “bình dân học vụ số”, từ đó mở rộng không gian đọc thông qua các tài nguyên điện tử.
Cần sự liên kết đồng bộ để lan tỏa
Nhiều đại biểu tham dự buổi họp đều đồng tình rằng, để chương trình thực sự lan tỏa và đạt hiệu quả cao, cần có sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ giữa thư viện, giáo viên và diễn giả. Cô Nguyễn Thị Kim Nhung, nguyên chuyên viên thư viện Phòng GD&ĐT quận 11, đề xuất phân loại các đề tài theo độ tuổi để đảm bảo phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh ở từng cấp học. Bà cũng cho rằng nên cung cấp danh mục sách tương ứng với nội dung giao lưu để thư viện có thể chủ động trưng bày, giúp học sinh dễ dàng tiếp cận sách sau buổi nói chuyện. Bên cạnh đó, bà đề nghị các nhà xuất bản hỗ trợ giá chiết khấu tốt nhất cho học sinh.
Thầy Trần Vũ Phi Bằng (THCS Phước Bình, TP Thủ Đức) chia sẻ kinh nghiệm: “Học sinh rất hứng thú khi được trò chuyện với nhà văn mà các em từng học trong SGK. Nhưng nếu chỉ tổ chức trong sân trường thì quá an toàn. Chúng ta nên đưa các em ra không gian mở như Đường sách để các em có thêm trải nghiệm tự do, sáng tạo”. Thầy Bằng cũng cho rằng việc truyền cảm hứng đọc không nên chỉ là trách nhiệm của giáo viên Văn mà nên được lan tỏa bởi tất cả các thầy cô giáo. Cô Lê Hoàng Phi Yến, nhà văn, biên kịch và giáo viên Văn, đề nghị chương trình nên chú trọng vào nhóm học sinh chưa có thói quen đọc sách. Theo cô, việc đọc thêm đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kỹ năng ngôn ngữ và năng lực làm bài thi tích hợp. Cô cũng đề xuất mời thêm diễn giả từ nhiều lĩnh vực khác nhau để đa dạng hóa nội dung và truyền cảm hứng từ nhiều góc nhìn khác nhau.
Bà Đăng Châu, đại diện Nhà sách Phương Nam, ghi nhận những ý kiến đóng góp từ phía nhà trường và diễn giả, đồng thời bày tỏ hy vọng chương trình sẽ tạo ra cơ hội để sách đến gần hơn với học sinh thông qua các hoạt động giới thiệu, truyền thông và kết nối thư viện. Một số đại biểu cũng nêu lên vấn đề về sự công bằng trong việc tiếp cận sách, đặc biệt là đối với học sinh ở các khu vực vùng ven, nơi điều kiện thư viện còn nhiều hạn chế. Do đó, cần có kế hoạch mở rộng chương trình đến các trường học ở khu vực ngoại thành, đảm bảo mọi học sinh đều có cơ hội tham gia vào các hoạt động phát triển văn hóa đọc.
Kết luận
“Ngày hội vui học cùng sách” và ý tưởng xây dựng “Bình dân học vụ số” là những sáng kiến đầy tiềm năng trong việc phát triển văn hóa đọc trong trường học. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan và sự đầu tư đúng mức, chương trình được kỳ vọng sẽ trở thành một mô hình kiểu mẫu, lan tỏa tình yêu sách và góp phần xây dựng một thế hệ trẻ ham học hỏi, giàu tri thức.
