Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng luôn là một vấn đề được coi trọng. Đặc biệt, việc nâng cao văn hóa đọc tại các vùng nông thôn và cộng đồng dân tộc thiểu số được xem như một yếu tố quan trọng để cải thiện chất lượng cuộc sống văn hóa của người dân và hình thành các cộng đồng văn hóa bền vững ở nông thôn.
Lan tỏa văn hóa đọc ở nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số
Vào năm 2022, hình ảnh những chiếc xe thư viện di động và các tủ sách cộng đồng đã trở nên quen thuộc với nhiều trường học, bản làng ở những vùng sâu, vùng xa tại tỉnh Tuyên Quang. Những chiếc xe này đã mang sách đến tận tay học sinh và người dân tộc thiểu số. Từ đầu năm đến nay, Thư viện tỉnh Tuyên Quang đã thành lập 20 tủ sách cộng đồng tại nhiều xã và thôn trên toàn tỉnh, phục vụ trung bình 85 điểm trường, xã, thôn mỗi năm. Những tủ sách này chứa hơn 5.900 cuốn sách từ 272 đầu sách khác nhau, được sắp xếp theo nhiều chủ đề.
Các chuyến xe lưu động đã phục vụ gần 100.000 lượt bạn đọc, đặc biệt là các em học sinh vùng cao. Em Phạm Lan Anh, một học sinh lớp THCS ở Đông Lợi, Sơn Dương, chia sẻ: “Mỗi lần xe thư viện đến, em và các bạn rất hào hứng vì được đọc nhiều sách hay và bổ ích. Nhờ đó, em biết thêm nhiều điều về cuộc sống.” Tương tự, anh Ma Văn Tùng ở xã Mỹ Bằng, Yên Sơn thông qua việc đọc sách tại tủ sách cộng đồng đã có cơ hội nghiên cứu về các giải pháp kinh tế và kỹ thuật trong trồng trọt, chăn nuôi để nâng cao hiệu quả kinh tế gia đình. Anh cũng mở mang kiến thức về các nền văn hóa của các dân tộc khác trên khắp đất nước.
Chị Lý Thị Kia, thuộc dân tộc Mông ở Đông Thọ, Sơn Dương, tâm sự: “Đọc sách không chỉ là tiếp thu thông tin, mà còn là học hỏi, mở rộng tư duy và thay đổi cách nhìn. Trước đây chúng tôi không có nhiều sách để đọc, nhưng bây giờ có nhiều sách hơn, tôi đã học được nhiều điều từ đất đai, rừng núi, cách trồng lúa, chăm sóc gia súc và cả các lễ hội, câu chuyện cổ truyền.”
Tạo sự gắn kết cộng đồng
Bà Đỗ Thu Hương, Giám đốc Thư viện tỉnh Tuyên Quang, cho biết: “Bằng cách duy trì thư viện lưu động và xây dựng tủ sách cộng đồng, chúng tôi mong muốn tăng cường khả năng tiếp cận thông tin và tri thức cho người dân vùng khó khăn. Điều này không chỉ giúp nâng cao nhận thức và trách nhiệm công dân về chính sách pháp luật, mà còn tạo ra sự gắn kết trong các buổi giao lưu văn hóa đọc.”
Theo chị Đỗ Thị Thanh Ngoan, cán bộ văn hóa xã Đông Lợi, Sơn Dương: “Đọc sách không chỉ là một hoạt động cá nhân mà còn là cầu nối tạo sự gắn kết trong cộng đồng. Khi mọi người cùng chia sẻ và thảo luận về một cuốn sách, họ sẽ hiểu nhau hơn và tạo ra không gian giao lưu, học hỏi và sẻ chia.”
Trong những lúc rảnh rỗi hay trong các buổi sinh hoạt cộng đồng tại nhà văn hóa xã Tân Mỹ, huyện Chiêm Hóa, mọi người thường tụ tập để đọc và chia sẻ sách. Việc đọc sách chung đã tạo ra sự gắn kết trong cộng đồng và lan tỏa văn hóa đọc từ thôn này sang thôn khác. Đưa văn hóa đọc về vùng nông thôn và đồng bào dân tộc thiểu số đang góp phần thay đổi nhận thức của cộng đồng, giúp họ nhận ra rằng, đọc sách cũng là cách học hỏi, chia sẻ tri thức và phát triển cùng nhau.
